LED teknolojisinin hayatımıza girmesiyle aydınlatma dünyasında ciddi değişiklikler meydana gelmiştir. Daha önceleri ışık renkleri olarak bu kadar çeşitlilik yokken, şimdi ise farklı Kelvin değerlerine sahip LED ampuller mekânlarımızı süslemektedir. Işığın sıcaklığı ile bağlantılı olan ışık renkleri genellikle 3000 Kelvin ve altı sarı ışık, 4000 Kelvin gün ışığı ve son olarak 6000-6500 Kelvin aralığı da beyaz ışık olarak adlandırılmaktadır. Işık renkleri genel hatlarıyla bu şekilde ayrılmaktadır.
SARI IŞIK VE BEYAZ IŞIĞIN FARKI NEDİR?
Sarı ve beyaz ışık, ışığın Kelvin değerlerine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. 3000 Kelvin değerindeki bir ampul bizim gözümüze sarı olarak görünürken, 6500 Kelvin değerinde bir ampulün etrafa yaymış olduğu ışık gözlerimiz tarafından beyaz olarak algılanmaktadır.
SARI IŞIK MI YOKSA BEYAZ IŞIK MI GÖZLERİMİZE ZARAR VERİR?
İnsanların bazıları sarı ışık rengini ve ortama katmış olduğu ambiyansı çok sevdikleri için beyaz ışık rengine kıyasen sarı ışığı daha fazla tercih etmektedir. Diğer bir kesim ise beyaz ve parlak ışığın daha iyi aydınlattığını düşünerek mekânlarında beyaz ışığı daha fazla kullanmaktadır. Fakat doğru olan hangi ışık rengini sevdiğimizden ziyade, hangi ışık rengini nerede ve hangi amaçla kullanacağımız ile ilgili olmalıdır. Çünkü sarı ışık rengi olarak tabir ettiğimiz 2700-3000 Kelvin aralığındaki ışıklar gözlerimiz için daha yararlıdır. Sarı ışık gözlerimizi çok yormaz. Fakat 6000-6500 Kelvin aralığına sahip beyaz ışıklar gözlerimize zarar veren mavi bir ışık yayarlar. Bu mavi ışık gözlerimizin kısa sürede yorulmasına, kamaşmasına sebebiyet verdiği için gözlerimiz zarar görmektedir. Kelvin değeri arttıkça yayılan mavi ışık da doğru orantılı olarak artış göstereceği için beyaz ışık gözlerimizi daha fazla yorar. Kelvin değeri düştükçe ise yayılan mavi ışık oranı azalır ve sarı ışık gözlerimizi daha az yorar. Bu sebeple göz sağlığı için sarı ışık kullanımı daha doğru bir tercih olacaktır.
SARI IŞIK VE BEYAZ IŞIĞIN KULLANIM ALANLARI FARKLI MIDIR?
Daha önceki paragraflarda da ifade ettiğimiz gibi sarı ışık etrafa yaymış olduğu mavi ışık oranı az olmasından ötürü gözlerimiz için daha faydalıdır. Peki, böyle bir durumda her yerde sarı ışık kullanmak doğru mudur?
Tabii ki de hayır! Çünkü sarı ışık gözümüzü her ne kadar az yorsa da ne yazık ki kusurları örtme ve hataları daha az gösterme gibi bir dezavantajı vardır. Yani 6500 K değerine sahip beyaz ışıklar insan gözüne sarı ışığa kıyasen daha fazla zarar verse de detayları ve ayrıntıları daha net gösterme özelliği sayesinde bazı özel mekânlarda sarı ışığa kıyasen daha fazla tercih edilmektedir. Bu iki ışık renginin de kendilerine ait avantaj ve dezavantajları yüzünden kullanım alanları farklılık göstermektedir. Şimdi gelin bu ışık renklerinin özellikle kullanıldığı yerler neler onlara göz atalım.
SARI IŞIĞIN KULLANIM ALANLARI NELERDİR?
Sarı ışık gözlerimizi daha az yorduğu gerekçesiyle birçok özel kullanım alanına sahiptir. Gözlerimizi daha az yorması ve insanlar üzerinde dinlendirici bir etkiye sahip olması sebebiyle çoğu zaman uyku getirir, insanların uykuya geçiş sürecini hızlandırır. İşte bundan ötürü evlerimizin oturma odalarında, yatak odalarında koridorlarda ve uyku öncesi zaman geçireceğimiz diğer tüm mekânlarda sarı ışık tercih edilmelidir. Aksi takdirde bu alanlarda beyaz ışık tercih edersen gözlerimiz yayılan mavi ışık sebebiyle rahatsız olacak ve uykuya geçiş sürecimizi zorlaştıracaktır.
Sarı ışık ortama yaymış olduğu sıcaklık ve sağlamış olduğu hoş ambiyansı sayesinde birçok kafe ve restaurantın ampul tercihleri arasında başı çekmektedir. Hem insanları rahatlatıcı etkisi, hem de akşamın karanlığında ortama sağladığı görsel şölen müşterilerin de o restaurantı tercih etme sebepleri arasında gösterilmektedir.
Sarı ışık aynı zamanda otoyollarda ve sokaklarda da tercih edilebilir bir ışık rengi olarak karşımıza çıkmaktadır. Otoyol aydınlatmalarında asıl amaç yolların aydınlatılması olduğu gibi aynı zamanda sürücülerin ve yayaların güvenliğini de sağlamaktadır. Bu da öncelikle sürücü ve yayaların göz sağlığını korumakla gerçekleşmektedir. Uzun süre araç kullanan bir sürücü eğer beyaz ışığa maruz kalırsa gözleri kamaşacak, yorulacak ve bundan dolayı kazaya sebebiyet verme ihtimali artacaktır. Bu sebeple sarı ışık kullanımı sürücülerin gözlerini koruyacak ve kazaların önüne geçmede daha etkili olacaktır.
Sarı ışığın göz yormama özelliğinin yanı sıra hataları daha az gösterme gibi bir özelliği de vardır. Bu kimi durumlarda dezavantaj gibi görünse de kullanım alanına göre avantaja çevrildiği birçok durum vardır. Bunlardan biri sarı ışığın mağazaların showroomlarında ve vitrinlerinde kullanılması olayıdır. Kusurları örttüğü ve hataları gizlediği gerekçesiyle mağazalarda sıklıkla kullanılan sarı ışık, ürünlerin hatalarını gizler ve müşterilere daha kusursuz bir görsel sunar. Bunun gibi ufak hilelerle çoğu mağaza sahibi vitrinlerde sarı ışık tercih etmektedir.
BEYAZ IŞIĞIN KULLANIM ALANLARI NELERDİR?
Beyaz ışık her ne kadar yaymış olduğu mavi ışık sebebiyle göz yormuş olsa da detayları daha net göstermesi ve insanların uykusunu kaçırması gibi özellikleri sayesinde farklı kullanım alanlarına sahiptir.
Özellikle hastane ve ameliyathanelerde beyaz ışık kullanıldığını sıklıkla görmüşsünüz. Çünkü hayati önem taşıyan ameliyathanelerde doktorların detayları çok net bir şekilde görmesi ve ona göre ameliyat etmesi gerektiği için ayrıntıları en iyi gösteren 6500 Kelvin beyaz ışık kullanılmalıdır.
Aynı zamanda detayları daha ayrıntılı bir şekilde gösterdiği gerekçesiyle makyaj sanatçıları da aydınlatma olarak beyaz ışık tercih etmektedirler. Aksi takdirde sarı ışıkta kusursuz bir makyaj yaptığını sanan bir sanatçının beyaz ışığa çıktığında kusurlarla dolu bir makyajla karşılaşması korkunç olabilirdi.
Beyaz ışığın uyku kaçırma özelliğinden faydalanmak isteyenler ise özellikle çalışma alanlarında ve dikkat gerektiren işlerin yapıldığı alanlarda beyaz ışığı tercih etmektedir. Okuma alanlarında ve çalışma odalarında kullanılan beyaz ışık uykunuzu kaçırır ve detayları daha net göstererek daha uzun kitap okumanızı veya ders çalışmanızı sağlar. Aynı zamanda üretim alanlarında ve fabrikalarda da beyaz ışık kullanılarak yapılma ihtimali olan hata payı en aza indirgenerek verimlilik arttırılmış olur.
